FELIETON WOJCIECHA KANIUKI: Czasami określa się mnie mianem „marudy”. A bierze się to z tego, że do znudzenia potrafię powtarzać pewne informacje, opinie czy fakty. Takim przekazem, który powielam jak mantrę, jest stwierdzenie, że niezależne życie powinno być imperatywem kategorycznym każdej/każdego z nas. Dotyczy to także – a nawet stwierdziłbym nieco może prowokacyjnie, że w szczególności – osób z niepełnosprawnościami.
Przed nami jest jeszcze bardzo wiele tematów „do omówienia”, które poruszają chociażby kwestię niezależnego i samodzielnego życia osób z niepełnosprawnościami przy włączeniu w społeczeństwo czy skupiają się na rozwiązaniach, które gwarantują nam prawdziwie niezależne życie. Niejako krąży to wszystko wokół podejścia prawoczłowieczego do niepełnosprawności wyrażonego w Konwencji ONZ o prawach osób z niepełnosprawnościami.
Podejście to obejmuje również listę programów adresowanych do nas przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych pod wspólną nazwą „Samodzielność – Aktywność – Mobilność”. Wiecie już, iż dzięki jednemu z nich możecie uzyskać dofinansowanie do zakupu przystosowanego do Waszych potrzeb samochodu. W tym felietonie „pochylimy się” nad jednym z trzech programów mieszkaniowych, który przeznaczony jest dla absolwentów z niepełnosprawnościami.
Mieszkanie dla Absolwenta – kto może skorzystać z tego programu?
Możesz to być Ty, jeżeli jesteś pełnoletnią osobą ze znacznym stopniem niepełnosprawności, w ciągu trzech lat ukończyłaś/ukończyłeś naukę i zamierzasz podjąć pracę. Musisz ukończyć szkołę podstawową, ponadpodstawową lub studia wyższe.
Jeżeli chcesz skorzystać z takiej szansy, musisz również:
- posiadać orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności lub orzeczenie równoważne – bez względu na rodzaj niepełnosprawności, z którą żyjesz;
- posiadać orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności z powodu schorzeń narządu słuchu – może być to także orzeczenie równoważne;
- posiadać pełną zdolność do czynności prawnych;
- złożyć oświadczenie o braku możliwości zamieszkania w miejscowości, w której zamierzasz pracować;
- oświadczyć, że poszukujesz zatrudnienia lub podjęłaś/podjąłeś pracę.
Jaki jest główny cel programu?
Ma on przede wszystkim na celu wsparcie absolwentów z niepełnosprawnością, którzy kończą naukę we wszystkich typach szkół, w postaci dofinansowania wynajmu mieszkania. Zastanawiacie się na pewno, jaka jest wysokość takiego dofinansowania. Otóż zależy ona od tego, gdzie się znajduje dane mieszkanie, jak również od rodzaju niepełnosprawności, z jaką żyje absolwentka lub absolwent. Wyższe dofinansowanie możesz otrzymać wówczas, gdy poruszasz się na wózku, przez co potrzebujesz mieszkania bez barier architektonicznych.
Masz także prawo do wynajęcia domu, który będzie spełniał Twoje indywidualne kryteria dostępności. Pamiętaj, że otrzymanym przez Ciebie dofinansowaniem objęte zostaną koszty wymienione w umowie najmu mieszkania lub domu. Obejmie ono także okres poszukiwania pracy, a także rozpoczęcia zatrudnienia – nie dłużej jednak niż przez 36 miesięcy.
Absolwentki i absolwenci, którzy zakwalifikują się do programu otrzymają dofinansowanie na trzy lata do wynajmu mieszkania. Pamiętaj jednak, że z upływem czasu będzie ono coraz mniejsze. I tak w pierwszym roku PFRON pokryje Ci 100 proc. kosztów wynajmu, w drugim otrzymasz 70 proc., a w trzecim będzie to 30 proc. kosztów wynajmu mieszkania, jakie obowiązują w danej lokalizacji.
A jakie maksymalne kwoty dofinansowania można było uzyskać w I kwartale 2023 roku w ramach Programu „Samodzielność-Aktywność-Mobilność” Mieszkanie dla Absolwenta w województwie warmińsko-mazurskim?
Raz na trzy miesiące PFRON publikuje wartości maksymalnej kwoty dofinansowania w lokalizacji wynajmowanego mieszkania. Zobaczmy, jak wyglądał I kwartał 2023 roku w województwie warmińsko-mazurskim.
Osoba poruszająca się na wózku, która wynajęła mieszkanie w Olsztynie, mogła od stycznia do końca marca 2023 r. otrzymać maksymalnie 2 369 zł dofinansowania do wynajmu mieszkania lub domu. W przypadku pozostałych beneficjentek i beneficjentów kwota ta wynosiła maksymalnie 1 746 zł. W gminach sąsiadujących z Olsztynem „wózkowicze” mogli maksymalnie liczyć na 2 133 zł dofinansowania, natomiast pozostali na 1 572 zł. W przypadku pozostałych gmin naszego województwa były to kwoty odpowiednio – 1 897 i 1 398 zł.
Jeżeli chcesz wiedzieć, ile najwięcej dopłaty w pierwszych trzech miesiącach tego roku osoby z niepełnosprawnościami mogły otrzymać do wynajmu domu lub mieszkania w innych regionach Polski, to zapraszam Cię do odwiedzenia strony Państwowego Funduszu Osób Niepełnosprawnych.
Do kiedy i w jaki sposób możesz starać się o dofinansowanie do wynajmu mieszkania?
Realizacja programu Mieszkanie dla Absolwenta została przewidziana na lata 2022 – 2026. Umowy na otrzymanie i wykorzystanie dofinansowania będą zawierane do 31 grudnia 2023 r. lub do wyczerpania budżetu programu, który wynosi 150 mln zł.
Do programu mogą przystąpić samorządy powiatowe, które przyjmą zaproszenie od PFRON do jego realizacji.
Aby otrzymać takie dofinansowanie, musisz złożyć wniosek za pośrednictwem Systemu Obsługi Wsparcia (SOW) – sow.pfron.org.pl. Zrobisz to bez wychodzenia z domu, czekania w kolejce czy narażania się na „spotkanie” z różnego typu barierami.
Jeżeli nie będziesz czegoś wiedzieć (a masz do tego absolutne prawo, jak każda/każdy z nas), możesz poprosić o pomoc pracowników powiatu. W takiej sytuacji powinni oni udzielić Ci wsparcia technicznego, przy wykorzystaniu w tym celu Twojego komputera.
Niewątpliwie program Mieszkanie dla Absolwenta stwarza młodym ludziom z niepełnosprawnościami ogromne szanse na samodzielne i niezależne życie. Któż by go nie chciał? Prawda? A swoją drogą, bardzo ciekawi mnie, czy wśród Was i Waszych znajomych są osoby, które skorzystały lub zamierzają skorzystać z tego programu. Jeżeli tak, to bardzo proszę o Wasze maile w tej sprawie. Interesuje mnie bowiem, jak to wszystko wygląda w praktyce.
Program ten niewątpliwie jest adresowany do osób, które – pomimo niepełnosprawności, z którą żyją – są samodzielne. A co z osobami, które potrzebują większego wsparcia, gdyż nie są samoobsługowe? Co z tymi, którzy swoją edukację ukończyli wcześniej niż trzy lata temu lub z jakiś powodów (zakładając czysto hipotetycznie) nie zdobyli żadnego wykształcenia? A osoby, które żyją w niedostosowanych mieszkaniach (domach) lub/i – jak jest w moim przypadku – potrzebują wysokiego (często całodobowego) wsparcia? Każdy przecież ma prawo być niezależnym człowiekiem – i to bez względu na poziom samodzielności, w tym jej całkowity brak.
Dla nich (dla nas) przeznaczone zostały pozostałe dwa programy mieszkaniowe, o których z pewnością napiszę.
Wojciech Kaniuka (wojciech.kaniuka@powiat-ilawski.pl)