W związku ze zbliżającymi się wakacjami, w ramach akcji „Bezpieczne Wakacje” Państwowy Powiatowy Inspektorat Sanitarny w Iławie przekazuje praktyczne informacje dotyczące zagrożenia związanego z wystąpieniem Barszczu Sosnowskiego.
Barszcz Sosnowskiego został sprowadzony do Polski z Kaukazu jako roślina pastewna. Jednak ze względu na zawartość substancji toksycznych zrezygnowano z jego uprawy. Występuje na terenie całej Polski, najczęściej spotkać go można wzdłuż strumieni wodnych, na skarpach rowów, na obrzeżach pól i lasów oraz na łąkach i pastwiska. Jest uznawany za jedną z największych roślin zielnych na świecie. Dorasta w ciągu jednego sezonu do 4-5 metrów wysokości, z białymi, drobnymi kwiatami zebranymi w gigantyczny (o średnicy ok. 50 cm) baldach złożony (kształt parasolki), o dużych liściach (ok 150 cm średnicy).
Objawy kontaktu z barszczem Sosnowskiego
We wszystkich częściach rośliny występuje olejek eteryczny, zawierający m.in. furanokumaryny, których zadaniem jest ochrona rośliny przed owadami i patogenami, stanowiąc jednocześnie zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia ludzi. Związki te mają powinowactwo do DNA, dzięki czemu łatwo łączą się z DNA komórek skóry, powodując ich obumieranie. Intensywność reakcji zależy od ilości olejku eterycznego, który miał kontakt ze skórą, intensywności ekspozycji na światło oraz wrażliwość osobnicza.
Furanokumaryny są emitowane do otoczenia i mogą osadzać się na skórze nie tylko w bezpośrednim kontakcie z rośliną, ale również przez powietrze, co ma miejsce szczególnie w upalne, wilgotne dnia.
Wśród objawów u osób mających kontakt z barszczem wymienia się: nudności, wymioty, bóle głowy, a także obrażenia układu oddechowego, oczu, a nawet wstrząs anafilaktyczny.
Jak się ustrzec przed poparzeniem ?
– nie dotykać i nie zrywać roślin przy użyciu gołych rąk,
– nie pozwalać dzieciom na zabawę nieopodal Barszczu Sosnowskiego
– w upalne dni unikać zbliżania się do rośliny, ze względu na lotne olejki eteryczne emitowane do otoczenia, które mogą osadzać się na skórze
Objawy
• na skutek kontaktu skóry z rośliną obserwuje się objawy podobne do
poparzenia termicznego,
• mogą pojawić się pęcherze z surowiczym płynem, a nawet głębokie rany
objawy występują po kilkunastu minutach od kontaktu z rośliną, największe
natężenie następuje w ciągu 30 minut do 2 godzin.
• objawy mogą nasilać się w ciągu 24 godzin.
Zasady postępowania w przypadku wystąpienia poparzenia
• w przypadku bezpośredniego narażenia/ kontaktu z rośliną, a nie wystąpiły objawy poparzenia należy obmyć skórę dużą ilością letniej wody z mydłem.
• ponadto zaleca się umyć wszystkie przedmioty i uprać odzież, która miała kontakt z barszczem,
• jeżeli pojawiły się pęcherze surowicze, ale nie doszło do ich rozerwania, można zastosować miejscowo maści (kremy) kortykosteriodowe,
• w przypadku kontaktu oczu z rośliną należy je przemyć dokładnie wodą, chronić przed światłem i skonsultować z okulistą,
• nie dotykaj zmienionych miejsc na skórze, stosuj na nie chłodne okłady z lodu, a dobór środków farmakologicznych skonsultuj z lekarzem,
• w przypadku silnego poparzenia i występujących problemów oddechowych wezwij pogotowie ratunkowe,
• niezależnie od stopnia nasilenia objawów – należy unikać ekspozycji na światło słoneczne (nawet w przypadku braku objawów przynajmniej przez 48 godzin).
Źródło: Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Łodzi (Fot. H. Kawalec)