www.pixabay.com
Niepełnosprawność, jak to już doskonale wiemy, niesie ze sobą wiele trudnych wyzwań. Jednym z nich jest niewątpliwie leczenie zębów. A piszę to z własnej perspektywy – człowieka, który od urodzenia żyje z silną spastycznością i bezwarunkowym odruchem Moro. Podzielę się z Wami swoimi doświadczeniami, które dotyczą tego obszaru zdrowia.
W ostatnich latach zdrowie jamy ustnej stało się coraz bardziej istotnym tematem w publicznych debatach zdrowotnych. Stomatologia, choć często marginalizowana w porównaniu do innych dziedzin medycyny, odgrywa kluczową rolę w ogólnym zdrowiu i dobrostanie człowieka. W tym kontekście nowy program Unii Europejskiej pod nazwą „Dostępna stomatologia” to inicjatywa, która ma na celu zapewnienie lepszego dostępu do opieki stomatologicznej dla osób z niepełnosprawnościami – czyli pokonanie wielu związanych z tym barier.
Bariery w dostępie do opieki stomatologicznej
Jako osoby z niepełnosprawnościami często napotykamy na liczne bariery w dostępie do opieki zdrowotnej, w tym stomatologicznej. Problemy te mogą być związane z ograniczoną mobilnością, trudnościami komunikacyjnymi, a także brakiem odpowiednio dostosowanych placówek medycznych. Bariery te prowadzą do opóźnień w leczeniu i mogą powodować poważne problemy zdrowotne, które mogłyby być łatwo uniknięte przy odpowiedniej i regularnej opiece dentystycznej. Nie wszyscy też rozumieją specyfikę tej czy innej niepełnosprawności. Dlatego konieczne było stworzenie odpowiedniego programu (pakietu usług), który będzie dedykowany specjalnie dla nas. Ważne jest także, aby miał on jasno określone priorytety.
Cele programu „Dostępna stomatologia”
Program „Dostępna stomatologia” ma na celu przede wszystkim usunięcie wyżej wspomnianych barier poprzez finansowanie dostosowania gabinetów stomatologicznych oraz szkolenie personelu medycznego w zakresie pracy z osobami z niepełnosprawnościami. Inicjatywa obejmuje również kampanie informacyjne mające na celu zwiększenie świadomości na temat znaczenia zdrowia jamy ustnej oraz dostępnych możliwości leczenia.
Jednym z kluczowych elementów programu jest modernizacja infrastruktury medycznej. Gabinety stomatologiczne uczestniczące w programie będą wyposażane w specjalistyczny sprzęt umożliwiający leczenie pacjentów z różnymi rodzajami niepełnosprawności. Przykłady takich dostosowań to regulowane fotele dentystyczne, które mogą pomieścić pacjentów na wózkach inwalidzkich oraz specjalistyczne narzędzia i technologie ułatwiające pracę dentystów.
Kolejnym istotnym aspektem programu jest edukacja i szkolenie personelu medycznego. Dentystom oraz asystentom dentystycznym będą oferowane kursy i warsztaty, które mają na celu zwiększenie ich umiejętności w pracy z osobami z niepełnosprawnościami. Szkolenia te obejmują zarówno aspekty techniczne, jak i komunikacyjne, co ma na celu zapewnienie najwyższego standardu opieki dla wszystkich pacjentów.
Należy zwrócić oczywiście uwagę na finansowanie i wsparcie. Unia Europejska przeznaczyła znaczne środki finansowe na realizację programu „Dostępna stomatologia”. Finansowanie obejmuje nie tylko dostosowanie infrastruktury i szkolenie personelu, ale także wsparcie dla pacjentów w postaci dofinansowania wizyt stomatologicznych. Dzięki temu osoby z niepełnosprawnościami będą miały lepszy dostęp do niezbędnych zabiegów i profilaktyki.
Podkreśla się tutaj znaczenie zdrowia jamy ustnej. Jest ono nieodłącznym elementem ogólnego zdrowia i jakości życia. Nieleczone choroby zębów i dziąseł mogą prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, takich jak infekcje, choroby serca, a nawet cukrzyca. Regularne wizyty u dentysty oraz odpowiednia higiena jamy ustnej są kluczowe w zapobieganiu tym schorzeniom. Program „Dostępna stomatologia” ma na celu zapewnienie, że my – ludzie z niepełnosprawnościami nie będziemy zaniedbywani w tej kwestii, co pozwoli nam cieszyć się pełnym zdrowiem i komfortem życia.
Pieniądze z Unii Europejskiej i szukanie chętnych przez PFRON
Otwarty nabór na partnera realizacji projektu „Dostępna stomatologia” został ogłoszony przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON). Z oferty mogą skorzystać organizacje pozarządowe, które reprezentują środowiska osób z niepełnosprawnościami. Pozwoli to na ubieganie się o fundusze unijne, które będą przeznaczone na leczenie zębów pacjentów z niepełnosprawnościami. Do określonych zadań organizacji pozarządowych, które zgłoszą chęć uczestnictwa w programie, będzie należało:
- udział w opracowaniu wniosku o dofinansowanie;
- przygotowanie dokumentacji, która jest niezbędna do złożenia wniosku;
- uczestniczenie w realizacji projektu;
- rozliczenie projektu – także po okresie jego realizacji, do zakończenia wyżej wymienionych zadań oraz w okresie jego trwałości.
Jakie podmioty mogą dołączyć do projektu i pomóc pacjentom z niepełnosprawnościami?
Jest szansa na to, aby pacjenci z niepełnosprawnościami, którzy do tej pory mieli problem z dostępnością do stomatologów, otrzymali pomoc w ramach współpracy PFRON z odpowiednimi partnerami. Jednak, aby tak się stało, organizacja pozarządowa – jako wspomniany potencjalny partner – musi spełnić następujące warunki:
- posiadać status organizacji pozarządowej;
- posiadać statut lub inny równoważny dokument, który potwierdza cele statutowe;
- wykazać brak zaległości w płatnościach;
- wykazać brak wymaganych zobowiązań wobec PFRON;
- potwierdzić, że członkowie zarządu nie są skazani prawomocnym wyrokiem;
- nie być podmiotem powiązanym w rozumieniu załącznika I do rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu (Dz. Urz. UE L 187 z 26.06.2014, str. 1).
Warto zaznaczyć także, iż na określonym podmiocie spoczywa obowiązek współpracy z PFRON – tak w czasie przygotowania projektu, jego realizacji, jak i rozliczenia. Musi on również dysponować potencjałem organizacyjnym, technicznym, lokalowym oraz personalnym, który będzie zdolny do realizacji zadań, jakie wynikają z projektu. W projekcie nie mogą na pewno uczestniczyć te podmioty, które składają wspólną ofertę – czyli tzw. konsorcja. Zgodnie z wymogami PFRON, w ramach naboru zostanie wybrany tylko jeden partner – po to, aby zrealizować projekt i pozyskać środki na leczenie stomatologiczne pacjentów z niepełnosprawnościami.
Z własnej perspektywy
Jak już doskonale wiecie, towarzyszą mi silna spastyczność i odruch Moro. W przypadku leczenia zębów ma to kolosalne znaczenie, gdyż to tradycyjne leczenie w mojej sytuacji jest po prostu niemożliwe. Konieczne jest zatem zastosowanie lekkiej narkozy, a ta – jak się nietrudno domyśleć – nie jest dostępna w większości gabinetów stomatologicznych.
Leczenie zębów pod narkozą osobom z niepełnosprawnościami na terenie województwa warmińsko-mazurskiego oferuje Centrum Medyczne Szymański (NZOZ Sławomir Szymański) przy ulicy Gen. Józefa Hallera 4b w Olsztynie. Bardzo miła i profesjonalna obsługa. I nie traktujcie tego, proszę, jak jakąś kryptoreklamę. Leczenie stomatologiczne osób z niepełnosprawnościami jest dziś na tyle problematyczne, iż uważam, że warto polecać każdy sprawdzony podmiot.
W ramach świadczeń NFZ zęby pod narkozą – jak do tej pory – możemy leczyć raz w roku. Jeżeli nic się złego nie dzieje i zależy nam tylko na profilaktycznym przeglądzie naszego uzębienia, to wizyta stomatologiczna raz w roku wydaje się być dosyć optymalną. Problem zaczyna być wtedy, gdy pojawia się niespodziewany ból, z którym trzeba funkcjonować nawet przez kilka tygodni, jeśli nie miesięcy. A uwierzcie mi, proszę, że wiem o czym piszę, gdyż tego po prostu doświadczyłem. Dlatego też takie programy, jak „Dostępna stomatologia” dają nam pewne nadzieje na poprawę tej bardzo dla nas trudnej sytuacji.
Jaka będzie przyszłość programu?
Wprowadzenie programu „Dostępna stomatologia” to krok w dobrą stronę, ale jego sukces będzie zależał od wielu czynników, w tym od skuteczności wdrożenia i ciągłego monitorowania jego rezultatów. Konieczne będzie również zaangażowanie lokalnych społeczności oraz współpraca z organizacjami pozarządowymi działającymi na rzecz osób z niepełnosprawnościami. Tylko w ten sposób można zapewnić trwałe i pozytywne zmiany. Program „Dostępna stomatologia” to innowacyjna i potrzebna inicjatywa, która ma na celu poprawę dostępu do opieki stomatologicznej dla osób z niepełnosprawnościami. Dzięki odpowiedniemu finansowaniu, modernizacji infrastruktury oraz szkoleniu personelu program ten ma szansę znacznie poprawić jakość życia wielu z nas. Jest to przykład, jak polityki zdrowotne mogą być inkluzywne i odpowiadać na specyficzne potrzeby różnych grup społecznych. Wdrożenie tego programu może być krokiem milowym w kierunku bardziej sprawiedliwego i zdrowego społeczeństwa, w którym każdy ma równe szanse na zdrowie i dobrostan.
Więcej szczegółów, które dotyczą merytorycznych wymogów, procesu składania wniosków czy terminów można znaleźć na oficjalnej stronie Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych w zakładce „Aktualności”.
A jakie jest Wasze doświadczenie w leczeniu zębów w kontekście niepełnosprawności, z którą żyjecie? Co przysparza Wam najwięcej problemów i jak sobie z nimi radzicie? Na pewno już to doskonale wiecie, ale jednak pozwolę sobie przypomnieć, że – jak zawsze – czekam na maile od Was. W tej i każdej innej sprawie. 😊