Szczepienie przeciw HPV uchroni Twoje dziecko przed rakiem. Ministerstwo Zdrowia oferuje bezpłatne świadczenie!

Ilustracja ze strony Narodowego Funduszu Zdrowia

Zaszczep dziecko przeciw wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV). Szczepionka jest bezpłatna dla dziewcząt i chłopców, którzy skończyli 11, a nie skończyli jeszcze 14 lat. Szczepienia przeciw wirusowi HPV zapobiegają przede wszystkim rakowi szyjki macicy oraz innym nowotworom (rak odbytu, sromu, pochwy), które może powodować wirus brodawczaka ludzkiego (HPV). Jest powszechnie stosowana w 125 krajach, w których liczba zakażeń spadła nawet do 90 procent!

Szczepić dziecko należy, zanim może mieć kontakt z wirusem. Dlatego Ministerstwo Zdrowia uruchomiło program bezpłatnych szczepień przeciw HPV dla dziewcząt i chłopców, którzy skończyli 11 lat, a jeszcze nie nie mieli 14. urodzin. Od 2 września 2023 r. szczepionka 2-walentna Cervarix przeciw HPV jest bezpłatna dla wszystkich dzieci od 9 do 18. roku życia. Dzieci w innym wieku niż objęte programem (czyli w wieku 9–11 lat oraz 14–17) mogą zostać bezpłatnie zaszczepione przeciw HPV, jeśli lekarz wystawi e-receptę na 2-walentny Cervarix. Wówczas rodzic realizuje e-receptę w aptece, umawia dziecko na szczepienie bezpośrednio w przychodni POZ i przynosi szczepionkę.

Co warto wiedzieć o szczepieniu przeciw HPV

Szczepionka jest dobrze tolerowana i bezpieczna. Chroni przed zakażeniem HPV i wieloma nowotworami. Jest powszechnie stosowana w 125 krajach. W Polsce jest dostępna w placówkach podstawowej opieki zdrowotnej (POZ). Jest ponad 200 typów HPV, a spośród nich część jest silnie rakotwórcza. Rak szyjki macicy jest niemal stuprocentowo związany z zakażeniem wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV). Do zakażenia wirusem HPV najczęściej dochodzi drogą płciową.

W krajach, które wprowadziły szczepienia przeciw HPV, liczba zakażeń spadła nawet do 90%. Szczepiąc się, kobieta zmniejsza o 70% ryzyko zachorowania na raka szyjki macicy.

Więcej informacji o HPV i szczepieniach na stronie Szczepienia przeciw HPV

Czym jest wirus HPV?

HPV (Human Papilloma Virus) to nazwa ludzkiego wirusa brodawczaka. HPV odpowiada za zachorowania na raka szyjki macicy, brodawki narządów płciowych, a także inne choroby nowotworowe. Może wywoływać również:

raka pochwy i sromu u kobiet,
raka prącia u mężczyzn,
raka odbytu, jamy ustnej, nosogardzieli, nasady języka i migdałków, okolic głowy i szyi u obu płci.

Jak dochodzi do zakażenia HPV?

Zakażenia HPV szerzą się głównie drogą płciową, poprzez kontakt bezpośredni ze zmianami skórnymi lub na błonie śluzowej oraz drogą wertykalną w czasie porodu (ryzyko zakażenia niewielkie). Do zakażenia dochodzi najczęściej w początkowym okresie po rozpoczęciu aktywności seksualnej. Okres wylęgania wynosi od 1 do 8 miesięcy. Okres zakaźności to czas utrzymywania się zmian chorobowych.

W jaki sposób wirus powoduje powstanie raka szyjki macicy?

Wszystkie przypadki raka szyjki macicy są poprzedzone przewlekłą infekcją HPV. Wywołuje to przekształcenia w komórkach nabłonka wielowarstwowego płaskiego szyjki macicy. Przewlekłe zakażenie wysoce rakotwórczymi typami HPV prowadzi do przedrakowych zmian na szyjce macicy i w konsekwencji rozwoju raka płaskonabłonkowego szyjki macicy. Trzy najczęściej występujące wysoce rakotwórcze typy HPV-16, HPV-18 i HPV-45 są odpowiedzialne za 75% przypadków raka płaskonabłonkowego szyjki macicy, 90% przypadków raka gruczołowego szyjki macicy i większość przypadków zmian przednowotworowych szyjki macicy. Typy HPV-16 i HPV-18 są odpowiedzialne za 80% przypadków raka płaskonabłonkowego sromu i pochwy oraz ponad 90% przypadków raka odbytu. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) uznała typy HPV-16 i HPV-18 za czynnik rakotwórczy dla człowieka.

Dlaczego powinniśmy zaszczepić nasze dzieci przeciw HPV?

Szczepienia przeciw HPV należą do działań profilaktycznych. Mają one na celu ochronę przed chorobami wywołanymi przez wirus brodawczaka ludzkiego, które mogą prowadzić do rozwoju stanów przednowotworowych i nowotworów takich jak: rak szyjki macicy, rak pochwy, rak odbytu, rak prącia czy brodawek narządów płciowych.

Czy powinniśmy szczepić dzieci w każdym wieku, czy tylko 12-13 latków?

Szczepienia przeciwko HPV są szczepieniami zalecanymi dla każdego dziecka po ukończeniu 9 lat. Z uwagi na fakt, że do zakażenia HPV dochodzi głównie drogą płciową, najlepiej wykonać szczepienie jeszcze przed rozpoczęciem aktywności seksualnej. Wiek 12 i 13 lat jest optymalny do szczepienia HPV, ponieważ umożliwia on wykonanie szczepienia zanim dojdzie do zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego. Co ważne, w tym wieku wystarczy podać tylko dwie dawki szczepienia zamiast trzech, jak to ma miejsce u osób w wieku 15 lat i starszych. Należy również podkreślić, że szczepienia przeciw HPV dla dziewcząt i chłopców w wieku 12-13 lat są bezpłatne.

Czy wiesz, że…

Od 2 września 2023 r. szczepionka 2-walentna Cervarix przeciw HPV jest bezpłatna dla wszystkich dzieci od 9 do 18. roku życia.
Lekarz podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) wystawia e-receptę na 2-walentny Cervarix. Rodzic realizuje e-receptę w aptece i umawia dziecko na szczepienie bezpośrednio w przychodni POZ. Na wizytę rodzic przynosi otrzymaną wcześniej z apteki szczepionkę.

Czy szczepienia przeciw HPV są bezpieczne?

Szczepienia przeciwko HPV są bezpieczne, a badania naukowe potwierdzają bardzo duży profil ich bezpieczeństwa. Są to rekombinowane szczepionki zawierające wysokooczyszczone cząsteczki wirusopodobne, przy czym nie zawierają wirusowego DNA, dzięki czemu nie mogą zakazić człowieka, namnażać się, ani też wywoływać choroby.

Czym się różni 2-walentna szczepionka od 9-walentnej?

Szczepionki te różnią się głównie ilością typów wirusa brodawczaka ludzkiego, przed którymi chronią zaszczepione osoby. Szczepionka 2-walentna to szczepionka przeciwko dwóm typom wirusa HPV: 16 i 18. Zapobiega wystąpieniu zmian przednowotworowych narządów płciowych i odbytu oraz rakowi szyjki macicy i rakowi odbytu związanych z onkogennymi typami HPV. Natomiast szczepionka 9-walentna to szczepionka przeciwko dziewięciu typom wirusa brodawczaka ludzkiego, a mianowicie: 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52, 58. Szczepionka chroni przed zmianami przednowotworowymi narządów płciowych i odbytu, rakiem szyjki macicy, rakiem odbytu oraz dodatkowo chroni przed wystąpieniem brodawek narządów płciowych (kłykcin kończystych) związanych przyczynowo z zakażeniem określonymi typami wirusa brodawczaka ludzkiego.

Czy po szczepieniu mogą wystąpić działania niepożądane?

Tak jak w przypadku podania innych produktów leczniczych, zwłaszcza szczepień w postaci wstrzyknięć, także po podaniu szczepionki przeciwko HPV, mogą wystąpić niegroźne działania niepożądane. Najczęściej są to niewielkie odczyny miejscowe takie jak: zaczerwienienie, ból, obrzęk w miejscu szczepienia, gorączka czy też bóle głowy. Do innych działań niepożądanych można zaliczyć omdlenia, które u młodzieży mogą być związane z reakcją emocjonalną występującą podczas szczepienia. Należy pamiętać, że szczepienia wykonywane są w placówkach opieki zdrowotnej przez wykwalifikowany personel medyczny, co dodatkowo zapewnia bezpieczeństwo całej procedury związanej ze szczepieniami.

Dlaczego szczepienia przeciw HPV zalecane są również dla chłopców?

Szczepienia przeciwko HPV dają skuteczną ochronę przed stanami przednowotworowymi oraz nowotworami takimi jak: rak szyjki macicy, rak sromu, rak pochwy u kobiet. U mężczyzn natomiast chronią przed rakiem prącia. HPV przenosi się głównie drogą płciową, dlatego szczepienie chłopców zapobiega również przenoszeniu się zakażenia na kobiety.

Co zyskują nasze dzieci dzięki szczepieniom przeciw HPV?

Dzięki szczepieniu przeciwko HPV, dzieci zyskują bezcenną profilaktykę chorób nowotworowych. Przez szczepienie zapobiegamy wystąpieniu chorób nowotworowych i nie musimy mierzyć się z ich konsekwencjami. Dla przykładu rak szyjki macicy jest jednym z najczęstszych na świecie nowotworów u kobiet, a wczesne zapobieganie zakażeniom HPV poprzez szczepienie, stanowi bardzo istotny element profilaktyki pierwotnej raka szyjki macicy.