FELIETON WOJCIECHA KANIUKI: Niezależne życie to również takie życie, w którym nie napotykamy barier – dotyczy to także barier architektonicznych. Utrudniają nam one funkcjonowanie nie tylko w przestrzeni publicznej, ale także we własnym domu (mieszkaniu), z którego wydostanie się dla jeszcze wciąż niemałej liczby osób z niepełnosprawnościami graniczy często z cudem. W jaki zatem sposób można rozwiązać ten problem?
W ramach „pakietu programowego”, jaki przygotował dla nas Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych pod wspólną nazwą; „Samodzielność – Aktywność – Mobilność”, poznaliśmy już dwa programy mieszkaniowe, które dla nas – osób z niepełnosprawnościami – zwiększają szanse na bycie niezależnymi. Mam tutaj oczywiście na myśli programy: Mieszkanie dla Absolwenta oraz Wspomagane Społeczności Mieszkaniowe.
Pora na zapoznanie się z trzecim programem mieszkaniowym, który jest przeznaczony dla osób – jakkolwiek to nie zabrzmi – „uwięzionych” we własnym mieszkaniu. Na czym ów program dokładnie polega? Wyjaśnimy to sobie w niniejszym felietonie.
Na czym polega istota programu Dostępne Mieszkanie i jaki jest jego cel?
Jeżeli żyjesz w mieszkaniu, funkcjonowanie w którym jest dla Ciebie ogromnym problemem, nie możesz dostać się na tzw. poziom zero (spokojnie – chodzi o wyjście z budynku, a nie o to, żeby się życiowo „stoczyć” 😉), to ten program jest właśnie dla Ciebie.
Możesz ubiegać się o dofinansowanie do zmiany mieszkania na takie, które jest pozbawione barier architektonicznych. Musi się ono znajdować w lokalizacji, która umożliwi Ci samodzielne wyjechanie wózkiem na dwór lub na pole, jeśli mieszkasz w Krakowie i namiętnie czytujesz felietony z Powiatu Iławskiego. 😉
Takie dofinansowanie otrzymasz, jeżeli:
- posiadasz: orzeczenie o niepełnosprawności, orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu znacznym, orzeczenie traktowane na równi z orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności, orzeczenie z tytułu niepełnosprawności narządu ruchu, która uniemożliwia poruszanie się bez użycia wózka;
- złożysz oświadczenie, wraz z dokumentacją fotograficzną, o barierach w mieszkaniu i/lub w budynku, które nie pozwalają Ci wydostać się na zewnątrz;
- oświadczysz na piśmie, że masz tytuł prawny do lokalu na mocy prawa własności lub spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu;
- nie masz ukończonych 65 lat w momencie, gdy składasz wniosek o dofinansowanie.
Jeżeli wniosek dotyczy osoby niepełnoletniej lub ubezwłasnowolnionej, składa go opiekun prawny.
Jaką kwotę dofinansowania możesz otrzymać?
Zależy ona od lokalizacji, w której zamierzasz kupić mieszkanie. Jest ona także różnicą pomiędzy ceną mieszkania nabywanego i sprzedawanego.
Jeżeli na przykład chcesz kupić mieszkanie w Łodzi, to weź pod uwagę fakt, że w I kwartale 2023 roku maksymalna kwota dofinansowania wynosiła w tym mieście 76 943 zł. W przypadku Warszawy była to natomiast kwota równa 123 386 zł.
A jak to wyglądało w województwie warmińsko-mazurskim?
Jeżeli ktoś od początku stycznia do końca marca br. zdecydował się na zakup mieszkania w Olsztynie, to mógł liczyć na maksymalne dofinansowanie w kwocie 93 525 zł. Do mieszkania zakupionego na terenie gmin sąsiadujących z Olsztynem kwota maksymalnego dofinansowania wyniosła 84 206 zł. W pozostałych gminach równała się ona 74 888 zł.
Zastanawiacie się, jakie były kwoty dofinansowania w pozostałych województwach? Możecie to sprawdzić na stronie Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.
Pamiętajcie jednak, że powyższe kwoty nie równają się cenie mieszkania, które zamierzacie kupić. Tak naprawdę jest to różnica między cenami mieszkań – dotychczasowego i tego, w którym będziecie chcieli rozpocząć nowe niezależne życie. Najważniejsze w tym wszystkim jest oczywiście to, żeby spełniało ono warunki dostępności.
Jednak jak można je do końca rozumieć? Czy obejmują one tylko wjazd do budynku oraz windę? Czy w mieszkaniu, które osoba z niepełnosprawnością zdecyduje się kupić, powinna być już przystosowana do jej potrzeb łazienka?
Kupowane mieszkanie – jak już wiemy – nie może samo w sobie posiadać żadnych barier architektonicznych. Analizując to na tzw. „chłopski rozum” (nie umniejszając oczywiście przy tym Szanownym Paniom) powinno to dotyczyć także wspomnianej już łazienki czy chociażby wyjazdu na balkon – o likwidacji progów już nie wspominając. To, co – według mnie – może rodzić pewne pytania, to kwestia tego, ile takich dostosowanych mieszkań jest dostępnych na rynku i czy sam fakt, że nie ma w nich barier architektonicznych nie wpłynie na to, że ich cena będzie wyższa?
Aby uzyskać odpowiedzi na powyższe pytania, warto, jeżeli jest oczywiście taka konieczność i możliwość, „przetestować” program Dostępne Mieszkanie w praktyce.
W jaki sposób można złożyć wniosek o dofinansowanie
Warto w tym miejscu podkreślić, że program realizują samorządy powiatowe.
Wniosek o dofinansowanie i wymagane załączniki złożysz w formie elektronicznej przez System Obsługi Wsparcia – sow.pfron.org.pl. Dzięki temu nie musisz wychodzić z domu, czekać w kolejkach czy pokonywać po drodze różnego typu barier. Przypomnę jeszcze, że – tak, jak to miało miejsce w przypadku dofinansowania na zakup samochodu – o pomoc w wypełnieniu wniosku możesz poprosić pracowników powiatu. Udzielą Ci oni wsparcia technicznego w urzędzie, przy wykorzystaniu w tym celu Twojego sprzętu elektronicznego.
Ile masz na to czasu?
Wniosek o dofinansowanie na zakup mieszkania możesz złożyć o każdej porze dnia i nocy – nie później jednak niż do 31 grudnia 2024 roku lub wyczerpania budżetu programu. Jego łączna wartość wynosi 150 mln zł. Wiadomo zatem, że im szybciej złożysz wniosek, tym masz większą szansę na uzyskanie wspomnianego dofinansowania do zakupu mieszkania, które będzie dla Ciebie w stu procentach dostępne.
Mieszkanie dla każdego człowieka jest jedną z podstaw bezpiecznego i godnego życia. To niewątpliwie także gwarancja autonomii i niezależności, do których prawo powinniśmy mieć wszyscy bez wyjątku. Aby było ono skuteczne egzekwowane w przypadku osób z niepełnosprawnościami, musimy mieć możliwość prowadzenia swojego życia w miejscu całkowicie wolnym od jakichkolwiek barier.
Dlatego też uważam, że – mimo kilku uwag i wątpliwości, o których napisałem powyżej – ktoś, kto na co dzień ma problem z wydostaniem się na zewnątrz domu, w którym mieszka, powinien skorzystać z programu Dostępne Mieszkanie.
A co Wy sądzicie na jego temat?